Μελέτιος Συκιώτης, μοναχός (1907-2000)

Ο μοναχός Μελέτιος, κατά κόσμον Συκιώτης Ιωάννης του Πέτρου, γεννήθηκε στην Αταλάντη της Λοκρίδας το έτος 1907, προσήλθε στο Άγιον Όρος το 1923 και εκάρη μοναχός το 1924 στη Βατοπαιδινή Σκήτη του Αγίου Δημητρίου.  Στη συνέχεια εγκαταβίωσε στο ιβηριτικό κελλί του Τιμίου Προδρόμου, ενώ το 1959 μετακόμισε στο διονυσιάτικο κελλί Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στις Καρυές, όπου και εκοιμήθη το 2000 σε ηλικία 93 ετών. Υπήρξε ζωγράφος, ψάλτης και φωτογράφος. Έμαθε τη φωτογραφική τέχνη από τον Xρήστο Zέγκο γύρω στο 1960 και το εργαστήριο του βρισκόταν στο κελλί του στις Kαρυές. Το 1953 εκλήθη ως διδάσκαλος καθηγητής Βυζαντινής Μουσικής στην επαναλειτουργούσα Αθωνιάδα Σχολή με σχολάρχη τον Επίσκοπο Μιλητουπόλεως κ. Ναθαναήλ.

Το πολυγραφότατο καταγραφικό, μελοποιητικό και θεωρητικό του έργο, σε συνδυασμό με τη μουσική του αντίληψη και την αγάπη του για τη διδασκαλία της ψαλτικής, τον ανέδειξαν σε έναν από τους πιο αγαπητούς και αναγνωρισμένους δασκάλους του Αγίου Όρους. 

Βλ. Γέρων Μελέτιος Συκιώτης (1907-2000)

Για φωτογραφίες του από την Αγιορειτική Φωτοθήκη: Mελέτιος μοναχός Καρεώτης

_______________________

Ηχογραφήσεις μελών του:

• Χερουβικό, ήχ. β´ (ψάλλει ο Θεόδωρος Στάθης)

• Άξιόν εστιν, ήχ. πρωτοδεύτερος (παραλλαγή και μέλος)

Βιβλιογραφία

• Μελέτιος Συκιώτης μοναχός, Μουσικός ανθών ήτοι η μικρή Αθωνιάς περιέχουσα μαθήματα της θείας Λειτουργίας. Άγιον Όρος 1985

• Παντζαρίδης Σ. Ο γέρων Μελέτιος Συκιώτης, πρώτος μαθητής του Φώτη Κόντογλου και το τέλος της ναζαρηνής ζωγραφικής στο Άγιον Όρος. Αθήνα 2015

• Χασανίδης Γιάννης, Ο μουσικοδιδάσκαλος Γέρων Μελέτιος Συκιώτης. Αναμνήσεις (ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , ΙΑ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΙΟΥΛ.-ΣΕΠΤ. 2012)

• Τσιρίγκας Χρήστος, Μοναχός Μελέτιος Συκιώτης (1907-2000). Βίος, έργα, ανάλυση επιλεγμένων ύμνων και τροπαρίων. Λαμία 2021

• Ευθύμιος ιερομ.], Από την Ασκητική και Ησυχαστική Αγιορείτικη Παράδοση (περί του Μελετίου Συκιώτη). Άγιον Όρος 2011

Συνεντεύξεις

Ιερομόναχος Ρωμανός Μονής Αγίας Τριάδος Πανοράματος, Μαθητεία κοντά στον Αγιορείτη μουσικοδιδάσκαλο Γερ. Μελέτιο Συκεώτη (λήψη: 16 Δεκεμβρίου 2023)

Μελέτιος Συκιώτης Μοναχός, Χερουβικό (ήχ. β´)

Μοναχός Μελέτιος Συκιώτης (1907-2000)

Μοναχός Μελέτιος Συκιώτης, 

Χερουβικό (ήχ. β´). 

Ψάλλει ο Θεόδωρος Στάθης 

Μελέτιος Συκιώτης μοναχός, Άξιόν εστιν (ήχ. πλ. β´)

 Μοναχός Μελέτιος Συκιώτης (1923-2000)

Άξιόν εστιν, ήχ. πλ. β´

Ψάλλει ο χορός του Ψαλτικού Διδασκαλείου Σύναγμα.

Μελέτιος Συκιώτης, Άξιόν εστιν (ήχ. πρωτοδεύτερος) (μετά το 1987)

 

Γέρων Μελέτιος Μοναχός Καρυές Άγιον Όρος.

Ο αείμνηστος καθηγητής Βυζαντινής Μουσικής και αγιογραφίας της εκκλησιαστικής σχολής Αθωνιάδας  του Αγίου Όρους, με χιλιάδες μαθητές ανά τον κόσμο, σε μεγάλη ηλικία διδάσκει τον μαθητή του Ραφαήλ Σμαλιό το παρόν Άξιόν Εστιν.

(Αρχείο κασσετών π. Κωνσταντίνου Σμαλιού εφημεριου αγίου Νικολάου Καλύμνου.)

Ιωάννης Κουκουζέλης (1270-1341 περ.) / Ioannes Koukouzeles (1270-ca 1341)

Ιωάννης Κουκουζέλης (περ. 1280- το αργότερο 1341). 

Ψάλτης, συνθέτης, υμνογράφος και αναθεωρητής του βυζαντινού μέλους. Παραδοσιακά γνωστός ως «μαΐστωρ», η «δεύτερη πηγή της ελληνικής μουσικής» (η πρώτη θεωρείται ο Ιωάννης Δαμασκηνός, 8ος αιώνας), ήταν ένας από τους πιο επιφανείς βυζαντινούς μελουργούς κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Παλαιολόγων (1261–1453). Η Εκκλησία μάλιστα τον τίμησε ως άγιο, την 1η Οκτωβρίου μαζί με τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, και η τιμία κάρα του αποθησαυρίζεται στη Μεγίστη Λαύρα. Η φήμη του καθόρισε και επηρέασε όλη τη μετέπειτα βυζαντινή μουσική, σε τέτοιο βαθμό ώστε το προσωνύμιο «Κουκουζέλης» να δοθεί σε εξέχουσες μορφές ψαλτών και μελουργών που διακρίθηκαν για την καλλιφωνία και τη μουσικότητά τους.

1. Βίος

Ο Κουκουζέλης έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου (1282–1328) και του διαδόχου του, στα πρώιμα χρόνια της παλαιολόγειας εποχής, περίοδο των Ησυχαστών και της άνθησης των γραμμάτων και τεχνών. Τα στοιχεία σε χειρόγραφα βυζαντινής μουσικής υποδηλώνουν ότι η μουσική του σταδιοδρομία είχε εδραιωθεί περίπου το 1300, και στα