Ο ιερομόναχος Γεράσιμος Αγιορείτης έζησε στα τέλη του 16ου έως το α´ μισό του 17ου αι.
Έχουν διασωθεί δύο αυτόγραφά του: Μαθηματάριο, Ιβήρων, αρ. χφ 1156 (τέλη 16-αρχές 17ου αι.) και Ανθολογία, Ιβήρων, αρ. χφ 1161 (β´ τέταρτο 17ου αι.).
Ο μελετητής των μουσικών χειρογράφων Μανώλης Χατηγιακουμής, ακολουθώντας τη χειρόγραφη παράδοση, ταυτίζει τον Γεράσιμο με τον ιερομόναχο Γεράσιμο Χαλκεόπουλο, κάτι το οποίο δεν ισχύει, όπως απέδειξαν οι μουσικολόγοι Γρηγόριος Θ. Στάθης και Ε.Β. Γκέρτσμαν (E.V. Gertschman).
Γνωστά είναι τα εξής χερουβικά του Γερασίμου:
• Χερουβικό, ήχος δ´ [Ιβήρων, αρ. χφ 949, τέλη 17th - αρχές 18ου αι. και αρ. χφ 987, μετά το 1731] [BAN. RAIK (Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, Ρωσικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Κωνσταντινούπολης), αρ. χφ 42, μέσα 18ου αι.] [RNB (Εθνική Ρωσική Βιβλιοθήκη), αρ. χφ Gr 132, β´ μισό 18ου αι. και αρ. χφ 711, 18ου αι.] [Δοχειαρίου, αρ. χφ 338, έτους 1767] [Αγίου Παύλου, αρ. χφ 132, έτους 1774] [Μονή Λειμώνος, αρ. χφ 8, τέλη 18ου αι.].
• Χερουβικό, ήχος πλ. α´ [Ξηροποτάμου, αρ. χφ 271, α´ μισό 17ου αι. και αρ. χφ 307, ετών 1767 και 1770] [Ιβήρων, αρ. χφ 949] (βλ. επίσης: Κουτλουμουσίου, αρ. χφ 449, τέλη 17ου αι. και Ξενοφώντος, αρ. χφ 114, μέσα 18ου αι.).
Επιπλέον έχουν διασωθεί τα εξής:
• Κοινωνικό Του Δείπνου σου του Μυστικού (συνοπτικόν), ήχος πλ. β´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337, έτους 1764] [Συλλογή Οctave και Mέλπω Merlier, αρ. χφ 12, δεκαετίας 1730-40].
• Κοινωνικό Του Δείπνου σου του Μυστικού (συνοπτικόν), ήχος πλ. β´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337, έτους 1764] [Συλλογή Οctave και Mέλπω Merlier, αρ. χφ 12, δεκαετίας 1730-40].
• Κοινωνικά της Κυριακής:
ήχος α´ και γ´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337] [Ξηροποτάμου, αρ. χφ 380, έτους 1759]
ήχος δ´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337] [Ιβήρων, αρ. χφ 951, β´ μισό 17ου αι., αυτόγραφο Γερμανού Νέων Πατρών]
ήχος πλ. α´ (μόνο στην καλλωπισμένη του μορφή από τον Γερμανό Νέων Πατρών, στο αυτόγραφό του: Ιβήρων, αρ. χφ 951)
ήχος πλ. β´ [Ιβήρων, αρ. χφ 951] [Ξηροποτάμου, αρ. χφ 380] (βλ. επίσης Γρηγορίου, αρ. χφ 5, τέλη 17ου αι. και Ξηροποτάμου, αρ. χφ 329, α´ μισό 18ου αι.).
ήχος α´ και γ´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337] [Ξηροποτάμου, αρ. χφ 380, έτους 1759]
ήχος δ´ [Δοχειαρίου, αρ. χφ 337] [Ιβήρων, αρ. χφ 951, β´ μισό 17ου αι., αυτόγραφο Γερμανού Νέων Πατρών]
ήχος πλ. α´ (μόνο στην καλλωπισμένη του μορφή από τον Γερμανό Νέων Πατρών, στο αυτόγραφό του: Ιβήρων, αρ. χφ 951)
ήχος πλ. β´ [Ιβήρων, αρ. χφ 951] [Ξηροποτάμου, αρ. χφ 380] (βλ. επίσης Γρηγορίου, αρ. χφ 5, τέλη 17ου αι. και Ξηροποτάμου, αρ. χφ 329, α´ μισό 18ου αι.).
Μελοποίησε επίσης:
• Απόστιχο από την Κυριακή των Απόκρεω, Οίμοι μέλαινα ψυχή, ήχος πλ. δ´ [Ιβήρων, αρ. χφ 980, έτους 1680 περ. και αρ. χφ 991, έτους 1670, αυτόγραφο ιερομ. Κοσμά Μακεδόνος),
• Μέλος εις ευωχίας: Ο χορτάσας λαόν, ήχος πλ. δ´ [Μονή Υψηλού Λέσβου, αρ. χφ 48, β´ μισό 16ου αι.].
Στις περιγραφές των χειρογράφων Ξηροποτάμου, αρ. 329 και Ξενοφώντος, αρ. 114 συγκαταλέγεται ο Γεράσιμος μεταξύ των μελουργών, μέσα από τη μελέτη των διαφόρων μελωδικών μορφών στα μαθήματα (στιχηρά) και τους αναγραμματισμούς.
Σ.Ι. Νικίτιν (С. И. Никитин)
