ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΜΕΛΟΥΡΓΟΙ (14ος-20ός αι.) / ATHONITE CHANT COMPOSERS (14th-20th c.)

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020

Ιωάννης Κουκουζέλης (1270-1341 περ.), Κράτημα / Ioannes Koukouzeles (1270-ca 1341), Kratima

Ιωάννης Κουκουζέλης (1270-1341 περ.),
Κράτημα, ήχος α΄
Ψάλλει η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία. Χοράρχης: Λυκούργος Αγγελόπουλος

Ioannes Koukouzeles (1270-ca 1341),
Kratima, First Tone
Chanting: Greek Byzantine Choir. Choir master: Lykourgos Angelopoulos

"Τα κρατήματα είναι συνθέσεις, που αντί για συγκεκριμένο κείμενο, χρησιμοποιούν άσημες συλλαβές όπως τε-ρι-ρεμ, το-ρο-ρο, νε-νε-να, το-το-το, τι-τι-τι κλπ. Η μή χρήση κειμένου απελευθερώνει  την έμπνευση του μελοποιού, (ο οποίος στα άλλα είδη μελοποιϊας είναι υποχρεωμένος να τονίσει μουσικά τα δεδομένα ποιήματα) και μας προσφέρει έξοχες σελίδες καθαρής μουσικής.(....) Ο ονομαστός λόγιος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Γεράσιμος Βλάχος και Κρής (17ος αιων) όντας ιερομόναχος ακόμα, έγραψε τα εξής για την ερμηνεία του τερερε : οι άνθρωποι  έστωντας και να έχωμεν πόθον ψυχής και να συρνώμεσθεν από την θείαν αγάπην σπουδάζουμε να ενωθούμε με τους αγγέλους σιμά εις την ασχόλαστον ψαλμωδίαν όπου κάμνουσιν (...) Δια τούτο και υμείς καθημερινόν ψάλλομεν με την έναρθρον ταύτην φωνήν το τερερε. Από που την ευγάνομεν; από τους θείους προφήτας, οι οποίοι λέγουσι πως ήκουσαν φωνάς εις τον ουρανόν, ως φωνή υδάτων πολλών (....) και οι άγγελοι ούτως έψαλλον με άρρητον φωνήν, καθώς το λέγει ο μέχρι τρίτου ουρανού αναβάς Απόστολος Παύλος, άρρητα ρήματα, ήγουν μέλος και αρμονία δίχως λόγια και τούτο κατά την συμβολικήν θεολογίαν το τερερε δεν θέλει να σημαδεύσει άλλο, παρά το ακατανόητον της Θεότητος.
Ο Μιχάλης Αδάμης παρατηρεί πως το κράτημα είναι το απόλυτο είδος μουσικής των Βυζαντινών που εκφράζεται με συνθέσεις αυτοτελείς και ολοκληρωμένες".

Λυκούργος Αγγελόπουλος