ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΜΕΛΟΥΡΓΟΙ (14ος-20ός αι.) / ATHONITE CHANT COMPOSERS (14th-20th c.)

Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020

Ιωάννης Κουκουζέλης (1270-1341 περ.), Άνωθεν οι προφήται / Ioannes Koukouzeles (1270-ca 1341), From Above the Prophets Foretold of You


Ιωάννης Κουκουζέλης (1270-1341 περ.),
Άνωθεν οι προφήται, ήχος βαρύς
Ψάλλει ο Φώτιος Κετσετζής, Άρχων Πρωτοψάλτης της Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

Ioannes Koukouzeles (1270-ca 1341),
From Above the Prophets Foretold of You, Plagal Third Tone (Grave)
Chanting: Photios Ketsetzis, Archon Protopsaltis of Archbishop of America
Το κείμενο που προβάλλεται είναι ακριβής μετατύπωση από την Πατριαρχική έκδοση του 1851 και προέρχεται από το έργο "Μαθηματάριον: Ερμηνευτική και και Μουσικολογική Σπουδή, Αθήνα 2017", σε επιμέλεια και συντονισμό του φιλολόγου και πρωτοψάλτου κ. Κωνσταντίνου Σκαρμούτσου.

«Άνωθεν οι  Προφήται  σε προκατήγγειλαν·  στάμνον,  ράβδον,  πλάκα,  κιβωτόν,  λυχνίαν,  όρος αλατόμητον,  χρυσούν  θυμιατήριον  και  σκηνήν,  πύλην  αδιόδευτον,  παλάτιον  και  κλίμακα,  και  θρόνον  του Βασιλέως».

Ο ύμνος αυτός ψάλλεται “όταν ενδύεται ο αρχιερεύς”, κατά την ακολουθία του Καιρού και, κατά το τυπικό της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, όταν ενδύεται ο Πατριάρχης την Κυριακή της Oρθοδοξίας, έξω από το ιερό βήμα, στο κέντρο του Σολέα.

Στο Άγιον Όρος ψάλλεται αδιάλειπτα, επί σειράν αιώνων, ως κανονικό Θεοτοκίο, αντί του Και νυν της Λιτής, μπροστά ακριβώς στην εικόνα της Παναγίας της Κουκουζέλισσας το εσπέρας της εορτής του αγίου Αθανασίου του εν Άθω στη Μεγίστη Λαύρα, και σε άλλες θεομητορικές εορτές.

Το μέλος ανήκει στο μαΐστορα Ιωάννη Κουκουζέλη, γεγονός που αποδεικνύει η λιτή και υποβλητική του σύνθεση, το εκκλησιαστικό του ύφος, με τις επαναλαμβανόμενες θέσεις, και το ακροτελεύτιο έντεχνο και μελωδικό κράτημα. Πρόκειται για ιστορικό μέλος με ασυνήθιστα μεγάλη χειρόγραφη και έντυπη παράδοση, η οποία υποδηλώνει και την αντίστοιχη επίσης μεγάλη λειτουργική του χρήση.