ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΜΕΛΟΥΡΓΟΙ (14ος-20ός αι.) / ATHONITE CHANT COMPOSERS (14th-20th c.)

Τετάρτη 15 Ιουλίου 2020

Γρηγόριος Βατοπαιδινός (19ος αι.) / Gregorios of Vatopedi monastery (19th c.)

Ο μοναχός Γρηγόριος, πρωτοψάλτης της μονής Βατοπαιδίου, ακμάζει στα μέσα κυρίως του 19ου αιώνα. Ο Γρηγόριος, μαθητής του Ματθαίου Εφεσίου, διακρίθηκε για τη φωνή του και για την ικανότητά του στο να ψάλλει. Σε βιβλιογραφικά σημειώματα του Ματθαίου τον συναντούμε ήδη από το 1821, για τον οποίο ο δάσκαλός του γράφει “εδωρήθη δώρον του ημετέρου μαθητού και κατά πνεύμα τέκνου μου Γρηγορίου, δια τους εις εμέ κατά Θεόν πολλούς κόπους του· όπως ψάλλων αυτός τε και οι μετ’ αυτού εντυγχάνοντες, εύχωνται προς Κύριον του ελεήσαι με· εγράφη δε εν έτει σωτηρίω αωκα´ (1821) εν μηνί σεπτεμβρίω·”. Ο κώδικας αυτός και ένας του έτους 1822 δωρήθηκαν από τον Ματθαίο στον μαθητή του Γρηγόριο, ο οποίος με τη σειρά του τους αφιέρωσε στην σκήτη του Αγίου Δημητρίου, σημειώνοντας στην αφιέρωση: “Η παρούσα νέα ανθολογία αφιερώθη εις την του Βατοπαιδίου ιερά σκήτην του Αγίου Δημητρίου, υπό του αρχιμουσικού της ιεράς μονής του Βατοπαιδίου κ. Γρηγοράκη εις μνημόσυνον αυτού· εν έτει αωοθ’ (1879) φεβρουαρίου 15η”. Οι δύο αυτοί κώδικες φυλλάσονται σήμερα στην βιβλιοθήκη της Μονής φέροντας τους αριθμούς 47 και 48.
Ο Ματθαίος αφιέρωσε στον Γρηγόριο δύο ακόμη κώδικες, τους: υπ’ αριθμόν 1582, Δοξαστάριο του 1816, και τον 1599, Ειρμολόγιο του 1823. Από τα ανωτέρω σημειώματα μαθαίνουμε ότι ο Γρηγόριος ήδη από το 1821 έψαλλε στη μονή. Ως πρωτοψάλτη όμως τον συναντούμε πρώτη φορά στα 1853, σ’ ένα σημείωμα που φανερώνει και την καταγωγή του: “Και τόδε συν τοις άλλοις Γρηγορίου μοναχού Πρωτοψάλτου Βατοπαιδινού, εκ της νήσου Σάμου, από χωρίον Στεφανούπολις νυν δε ονομαζόμενον Βαθύ. 1853 Απριλίου 22”.